ช็อกโกแลตซีสต์ โรคผู้หญิงต้องรู้

หลายคนอาจกำลังสงสัยว่าช็อกโตแลตชีสต์เป็นอย่างไร และเกี่ยวข้องกับผู้หญิงได้อย่างไรใช่ไหมค่ะ เพราะเจ้าโรคนี้เกี่ยวข้องโดยตรงกับมดลูกของผู้หญิงอย่างเราๆ โดยตรงเลยค่ะ เพราะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ มามากซะจนต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยไปหลายผืน หรือมีประจำเดือนไหลออกมาเป็นประจำทุกวัน เพราะปกติประจำเดือนที่มาแต่ละเดือนนั้น จะมาเป็นช่วงๆ ไม่เกิน 7 วันแล้วจะหายไป แต่ดันมีประจำเดือนบางส่วนที่ไหลย้อนกลับเข้าผ่านทางหลอดมดลูก ไปในช่องท้อง ผ่านท่อรังไข่ และนำเซลล์ของเยื่อบุโพรงมดลูกเข้าไปด้วย ทำให้เกิดการฝังตัวกลายเป็นถุงน้ำ จนเกิดการสะสมเรื่อยๆ เลือดที่คั่งค้างจะเป็นสีน้ำตาลคล้ายช็อกโกแลต จึงทำให้เรียกกันว่า ช็อกโกแลตชีสต์ (Chocolate cyst) นั่นเองค่ะ

โดยเฉพาะรังไข่ เป็นบริเวณที่พบได้มาก เพราะมีฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงจึงเหมาะกับการเจริญเติบโตนั้นเองค่ะ แต่ถ้าเยื่อบุโพรงมดลูกทะลุแทรกไปยังกล้ามเนื้อมดลูก จะไม่เกี่ยวกับซีสต์แล้วคราวนี้แต่จะกลายเป็นพังผืดหรือก้อนในกล้ามเนื้อมดลูกแทน ซึ่งปกติแล้วเยื่อบุโพรงมดลูกจะลอกตัวออก ถุงน้ำที่ฝังตัวอยู่จะมีเลือดออกด้วย แต่พอเลือดประจำเดือนออกมาหมด ร่างกายจะดูดน้ำออกจากถุงกลับมา ทำให้เลือดในถุงเข้มข้นขึ้น หากเลือดค้างอยู่ในถุงน้ำนานๆ ก็จะกลายเป็นสีน้ำตาลหรือช็อกโกแลตชีสต์นั่นเองค่ะ

ซึ่งผู้หญิงที่เสี่ยงกับการเป็นโรคนี้คืออยู่ในครอบครัวที่มีประวัติเป็นช็อกโกแลตชีสต์ หรือมีประจำเดือนมาตั้งแต่อายุยังน้อย มีประจำเดือนออกมาน้อยวันสองวันก็หาย หรือเดือนหนึ่งมีประจำเดือนไหลออกมามากกว่า 2 ครั้ง และนานกว่า 7 วัน ล้วนมีความเสี่ยงในการเป็นโรคช็อกโกแลตชีสต์กันมาก ส่วนใหญ่ตำแหน่งที่พบจะเป็นในเยื่อบุช่อท้อง รังไข่ มดลูก อุ้งเชิงกราน ปีกมดลูก ซึ่งนิยมเป็นกันมาก

ส่วนอาการที่แสดงออกมาว่าเป็นช็อกโกแลตชีสต์นั่น คือจะปวดท้องเรื้อรังเมื่อมีประจำเดือน และจะปวดมากขึ้นๆ เดือน ตั้งแต่สะดือถึงอุ้งเชิงกราน และด้านหลังเอวไปถึงก้นกบ บางรายอาจเป็นลม ท้องอึด ท้องเสีย ปวดมากเวลาขับถ่าย เสียดในท้อง อุจจาระเป็นเลือด หรือมีอาการเจ็บปวดเมื่อมีเพศสัมพันธ์ นอกจากนี้ยังทำให้มีบุตรยาก เพราะท่อนำไข่ตีบตัน พังผืดรั้ง

การรักษานั้น หากมีถุงน้ำขนาดใหญ่ไม่มาก แพทย์จะให้ยาแก้ปวดต้านการอักเสบ หรือยาฮอร์โมนพวกยาคุมแบบฉีดหรือกินเพื่อช่วยในการปรับการทำงานของรังไข่ เพื่อทำให้ถุงน้ำเกิดการฝ่อตัวลงค่ะ แต่ถ้ามีถุงน้ำที่ใหญ่เกินแพทย์จะเลือกวิธีการผ่าตัดแทน ที่นิยมใช้คือการผ่าตัดด้วยการส่องกล้องทางสูตินรีเวชนั่นเองค่ะ

โดยขั้นตอนการผ่าตัดแพทย์จะให้คนไข้ดมยาสลบ และจะผ่าตัดเจาะผนังหน้าท้องเพื่อใส่ก๊าซเข้าไปให้หน้าท้องขยายใหญ่ขึ้น แล้วเจาะผนังหน้าท้องเพิ่มอีก 2- 3 แผล เพื่อใส่เครื่องผ่าตัดชนิดพิเศษ เล็กเพียง 0.5-1 เซนติเมตรเองค่ะรวมกับกล่องขยายขนาดเข้าไป และทำการเลาะถุงน้ำที่เป็นช็อกโกแลตซีสต์ออก ซึ่งแพทย์จะมองเห็นผ่านจอภาพ และเมื่อทำการผ่าตัดเสร็จ แพทย์จำทำความสะอาดภายในมดลูก เลาะพังผืดบริเวณรอบๆ ถุงน้ำออก และเย็บแผลด้วยไหมละลายเพื่อปิดปากแผล คุณผู้หญิงจึงควรหมั่นดูแลและสังเกตความผิดปกติของร่างกายตนเองให้ดีๆ นะคะเพื่อป้องกันไม่ให้โรคลุลามกว่าเดิม และเกิดอันตรายเป็นมะเร็งร้ายฆ่าชีวิตค่ะ